เงินเฟ้อคืออะไร.. ต่างกับเงินฝืดอย่างไร? มีผลกระทบต่อประชาชนอย่างไร!!

เงินเฟ้อ (Inflation) คือ การเพิ่มขึ้นของราคาสินค้าและบริการเมื่อเทียบกับช่วงเวลาก่อนหน้า โดยมักเทียบกับปีก่อน ซึ่งสามารถแปลได้ว่ากำลังซื้อนั้นลดลงเมื่อเวลาผ่านไป การที่กำลังซื้อลดลงนั้นสามารถเห็นได้จากการที่จำนวนเงินเท่าเดิม แต่ซื้อสินค้าและบริการได้น้อยลง สาเหตุของการเกิดเงินเฟ้อ มี 2 สาเหตุหลัก ดังนี้

สาเหตุเงินเฟ้อเกิดจากอะไร

เงินเฟ้อมักมีสาเหตุจากข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้

1. ประชาชนมีความต้องการสินค้าและบริการที่สูงขึ้น (Demand-Pull Inflation) มีสาเหตุมาจากการที่มีความต้องการหรือ demand เยอะ แต่มีสินค้าหรือบริการไม่เพียงพอ ทำให้ราคาของสินค้าและบริการนั้นปรับตัวสูงขึ้น
2. ต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้น (Cost-Push Inflation) มีสาเหตุหลักมาจากด้าน supply คือ เมื่อต้นทุนการผลิตเพิ่ม ทำให้ผู้ผลิตต้องส่งต่อภาระต้นทุนมายังผู้บริโภคอีกต่อหนึ่ง

นอกจากนั้นยังอาจมีเงินเฟ้อเพราะสาเหตุอื่นๆ ได้อีกด้วย เช่น 

1. โครงสร้าง demand เปลี่ยนแปลง  (Bottleneck or Structural Inflation) มักเกิดขึ้นเมื่อเศรษฐกิจมีการขยายตัวอย่างรวดเร็ว ประชาชนมีความต้องการที่เพิ่มสูงขึ้น แต่ภาคการผลิตไม่สามารถทำสินค้าได้ทัน ส่งผลให้ราคาสินค้าสูงขึ้น 
2. เงินเฟ้อที่เกิดจากปัจจัยต่างประเทศ (International Transmission of Inflation) เนื่องจากปัจจุบันมีการค้าขายระหว่างประเทศมากมาย ส่งผลให้ demand และ supply ของต่างประเทศนั้นส่งผลต่อเงินเฟ้อในประเทศด้วย เงินเฟ้อที่เกิดจากสินค้าส่งออก เช่น เมื่อตลาดต่างประเทศมีความต้องการสินค้าเพิ่มสูงขึ้น ผู้ผลิตในประเทศก็จะเน้นการส่งออกมากกว่าขายในประเทศ ทำให้ของขายในประเทศลดน้อยลง เกิดภาวะสินค้านั้นมีราคาสูงขึ้นภายในประเทศ เงินเฟ้อที่เกิดจากสินค้านำเข้า เช่น น้ำมันที่ไทยนำเข้ามาบริโภค เมื่อราคาน้ำมันในตลาดโลกสูงขึ้น ก็ทำให้ราคาสินค้าต่างๆ ที่มีน้ำมันเป็นต้นทุนการผลิตมีราคาสูงขึ้นด้วยเช่นกัน 
3. เงินเฟ้อเพราะการพิมพ์เงินเพิ่ม ส่งผลให้จำนวนเงินในระบบเกิดการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว แม้จะทำให้คนมีเงินมากขึ้น แต่แท้จริงแล้วเป็นการทำให้เงินมีค่าน้อยลง เพราะถ้าทุกคนมีมากขึ้นเหมือนๆ กันก็จะนำไปซื้อสินค้าต่างๆ ได้พร้อมๆ กัน ส่งผลให้สินค้าขาดตลาด และผลักดันให้สินค้าราคาสูงขึ้นจนเงินที่เพิ่มมานั้น ไม่สามารถซื้อได้อยู่ดี

เงินเฟ้อต่างกับเงินฝืดอย่างไร

เงินฝืดนั้นตรงข้ามกับเงินเฟ้อ ภาวะเงินฝืดคือการที่ระดับราคาสินค้าและบริการมีค่าลดลง ซึ่งเกิดได้จากหลายสาเหตุเช่น ความต้องการสินค้าหรือบริการนั้นลดลง หรือปริมาณเงินที่หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจมีไม่เพียงพอกับความต้องการ ภาวะเงินฝืดนั้นมักเกิดในช่วงเศรษฐกิจถดถอย เพราะประชาชนไม่มีกำลังซื้อ เมื่อไม่มีกำลังซื้อสินค้าที่ผลิตออกมาก็ขายไม่หมด พอสินค้าที่ผลิตออกมาขายไม่หมด ผู้ผลิตก็ลดกำลังการผลิต พอลดกำลังการผลิต ก็แปลว่าไม่จำเป็นต้องใช้ลูกจ้างเท่าเดิม ก็จะไล่ลูกจ้างบางส่วนออก ลูกจ้างตกงาน ไม่มีเงิน ก็ยิ่งต้องประหยัด ส่งผลให้ความต้องการในตลาดลดลงต่อเนื่อง เป็นวัฏจักร

แนวทางการแก้เงินฝืดที่รัฐมักจะใช้คือ ลดค่าน้ำค่าไฟ เพื่อช่วยลดค่าใช้จ่ายของประชาชน, เพิ่มสภาพคล่องให้เศรษฐกิจเช่นลดดอกเบี้ย, ลดอัตราเงินสำรองตามกฏหมาย, ออกนโยบายสนับสนุนการลงทุนเพื่อให้เกิดการจ้างงาน, เก็บภาษีให้น้อยลง, ใช้งบประมาณขาดดุล เป็นต้น

ใครได้ประโยชน์จากเงินเฟ้อ

คนที่ได้ประโยชน์จากเงินเฟ้อคือ พ่อค้า, ผู้ประกอบธุรกิจส่วนตัว หรือผู้ที่มีรายได้เป็นตัวเงินที่เปลี่ยนแปลงง่าย เนื่องจากสามารถขึ้นราคาสินค้าที่ขายได้ แตกต่างจากพนักงานกินเงินเดือนที่ต่อให้เงินเดือนเพิ่มก็จะเพิ่มในอัตราที่น้อยกว่าเงินเฟ้อ

นอกจากนั้นผู้ที่ถือทรัพย์สินที่เป็นตัวเงินแน่นอนอย่างเงินสด หรือเงินฝากประจำ หุ้นกู้ จะเสียเปรียบ เพราะมีอัตราดอกเบี้ยคงตัว ในขณะที่เงินเฟ้อนั้นทำให้ข้าวของแพงขึ้นเรื่อยๆ

หุ้นกลุ่มที่ได้ประโยชน์จากเงินเฟ้อ

เมื่อเกิดสถานการณ์เงินเฟ้อหุ้นกลุ่มที่ได้ประโยชน์คือ หุ้นกลุ่มธนาคาร หุ้นกลุ่มประกัน เป็นหลัก

• หุ้นธนาคาร เนื่องจากรายได้หลักของธนาคารคือดอกเบี้ยจากเงินกู้ ดังนั้นเมื่อดอกเบี้ยเป็นขาขึ้น หุ้นกลุ่มธนาคารจึงจะมีกำไรที่เพิ่มขึ้นตามไปด้วย ส่วนธนาคารไหนจะได้ประโยชน์มากกว่านั้น ควรดูที่ปริมาณการปล่อยกู้ และเครดิตว่าดีหรือไม่ และควรดูค่าผลต่างดอกเบี้ยเงินฝากกับดอกเบี้ยเงินกู้ (net interest margin) ด้วย ยิ่งค่านี้สูง ธนาคารยิ่งมีกำไรมาก
  
• หุ้นกลุ่มประกัน เพราะหุ้นกลุ่มประกันนั้นจะมีการลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงต่ำเช่น พันธบัตรรัฐบาลอยู่แล้ว และตามธรรมชาติแล้วอัตราผลตอบแทนจากพันธบัตรรัฐบาลนั้นเป็นไปในแนวทางเดียวกันกับเงินเฟ้อ ดังนั้นเมื่อเงินเฟ้อสูงขึ้นก็จะได้ผลตอบแทนที่สูงขึ้นเช่นกัน
  
• หุ้นอาหาร เนื่องจากสถานการณ์หลายอย่างเช่น การฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลกหลัง covid-19 สงครามรัสเซีย-ยูเครน และหลายประเทศในโลกเริ่มเผชิญกับปัญหาด้านอาหารไม่เพียงพอ ทำให้หุ้นกลุ่มอาหารจะเป็นหุ้นที่ได้ประโยชน์จากเงินเฟ้อในครั้งนี้ โดยหุ้นอาหารที่เป็นต้นน้ำ จะได้ประโยชน์มากกว่าหุ้นอาหารที่เป็นกลุ่มปลายน้ำ(อยู่ใกล้ชิดผู้บริโภคมากกว่า) เพราะผู้ผลิตอาหารต้นน้ำสามารถปรับราคาขายได้มากกว่า
  

ผลกระทบจากเงินเฟ้อ

ผลกระทบจากเงินเฟ้อที่ชัดเจนก็คือ มันทำให้เงินของเรามีมูลค่าลดลงเรื่อยๆ เมื่อเวลาผ่านไป เงินในจำนวนเดิมไม่สามารถซื้อสินค้าอย่างเดิมในจำนวนเท่าเดิมได้ในอนาคต

ตัวอย่างของเงินเฟ้อที่เห็นได้ชัดเจน เช่น สมัยก่อนเราสามารถซื้อก๋วยเตี๋ยวได้ในราคา 10 บาท ในขณะที่สมัยนี้ ราคาก๋วยเตี๋ยวส่วนมากอยู่ที่ 40 บาทแล้ว เป็นต้น จะเห็นว่าเงินจำนวนเท่าเดิม แต่ซื้อสินค้าอย่างเดิมไม่ได้แล้วเพราะสินค้ามีราคาแพงขึ้น

นอกจากนั้นเงินเฟ้อยังทำให้อนาคตทางการเงินของเราไม่แน่นอนอีกด้วย เช่น

• เงินเฟ้อทำให้ผลตอบแทนการลงทุนต่างๆ ลดลง เพราะต้องลบผลตอบแทนจากการลงทุนด้วยอัตราเงินเฟ้อ
  
• เงินเฟ้อส่งผลกระทบต่อการวางแผนการเกษียณเพราะต้องใช้จำนวนเงินเพิ่มขึ้น
  
• เงินเฟ้อนำไปสู่การกู้ยืมเพราะรายได้ในอนาคตที่ลดลงและรายจ่ายที่สูงขึ้นทำให้ต้องกู้ยืมมากขึ้น
  
• เงินเฟ้อทำให้ผู้คนระมัดระวังการใช้จ่าย เช่นกักตุนสินค้าทั่วไปเพราะกลัวว่าราคาสินค้าจะสูงขึ้น หรือ ยกเลิกการซื้อสินค้าที่มีราคาสูงอย่างรถยนต์/บ้าน
  

วิธีการแก้ปัญหาเงินเฟ้อ

การแก้ปัญหาเงินเฟ้อทำได้หลักๆ ด้วยนโยบาย 2 ทางดังนี้

1. นโยบายการเงิน - ควบคุมเงินเฟ้อด้วยการขึ้นดอกเบี้ย เพื่อจูงใจให้คนมาฝากเงิน เป็นผลให้ปริมาณเงินที่หมุนเวียนในระบบมีจำนวนน้อยลง ทำให้การใช้จ่ายซื้อสินค้าลดลง เมื่อความต้องการสินค้าลดลง เงินเฟ้อก็ลดลงตาม นอกจากนั้นทางด้านการลงทุน ธุรกิจต่างๆ ก็จะชะลอการลงทุนเช่นเดียวกัน เพราะดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายเมื่อกู้ยืมนั้นเพิ่มสูงขึ้น
   
2. นโยบายการคลัง - วิธีนี้มักใช้ลดเงินเฟ้อที่มีค่าสูง เช่นการเพิ่มภาษี หรือการจัดเก็บภาษีเรื่องใหม่ๆ และลดการใช้จ่ายของรัฐบาล อย่างไรก็ตามวิธีนี้ต้องคำนึงถึงเศรษฐกิจด้วย เพราะเปรียบเสมือนการชะลอเศรษฐกิจอย่างรุนแรงเพราะจะทำให้ประชาชนบริโภคสินค้าลดลงมาก

รู้ทันเกม รู้ก่อนใคร ติดตาม "ทันหุ้น" ที่นี่

FACEBOOK คลิก https://www.facebook.com/Thunhoonofficial/

YOUTUBE คลิก https://www.youtube.com/channel/UCYizTVGMealUUalT6VdUdNA

Tiktok คลิก https://www.tiktok.com/@thunhoon_

APP ทันหุ้น ANDROID คลิก https://qrgo.page.link/US6SA

APP ทันหุ้น IOS คลิก https://qrgo.page.link/QJKT7

LINE@ คลิก https://lin.ee/uFms4n5

TELEGRAM คลิก https://t.me/thunhoon_news 

Twitter คลิก https://twitter.com/thunhoon1